Kịch bản là một yếu tố quan trọng trong mọi nội dung video, phim hoặc câu chuyện. Để viết một kịch bản chuyên nghiệp, cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản và quy trình. Chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn qua quá trình viết kịch bản để bạn có thể bắt đầu xây dựng ý tưởng phim tuyệt vời đó thành một kịch bản chuyên nghiệp.
Hiểu thế nào là một kịch bản?
Một kịch bản phim, hay còn gọi là screenplay, là một tài liệu văn bản có độ dài thường từ 70-180 trang. Mặc dù hầu hết các kịch bản phim dài khoảng 110 trang, nhưng có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến độ dài của chúng.
Trước khi chúng ta bắt đầu dành quá nhiều thời gian vào việc đếm số trang, bạn cần nắm vững kiến thức cơ bản để bắt đầu viết kịch bản. Điều này bao gồm việc hiểu cấu trúc kịch bản, phát triển nhân vật, xây dựng cốt truyện, và tạo ra một luồng ý tưởng logic để dẫn dắt câu chuyện của bạn.
Định dạng tiêu chuẩn của một Kịch bản
Một mẫu kịch bản tiêu chuẩn
Tiêu đề cảnh phim
Phần tiêu đề phân chia các mục giúp người đọc dễ dàng tiếp cận nội dung câu chuyện hơn. Khi bạn viết kịch bản, bạn sẽ chọn INT. cho không gian bên trong hoặc EXT. cho không gian bên ngoài, sau đó ghi chú về bối cảnh và thời gian.
Trong một số trường hợp hiếm khi cảnh bắt đầu bên trong và sau đó chuyển ra ngoài, hoặc ngược lại, bạn có thể sử dụng INT/EXT. hoặc EXT/INT. để truyền đạt sự chuyển đổi không gian trong cùng một cảnh.
Phụ đề
Thông thường các nhà văn sẽ sử dụng phụ đề để chỉ sự thay đổi vị trí mà không phá vỡ cảnh, ngay cả khi cảnh đã chuyển từ INT. sang EXT. Điều này cho là người đọc sẽ hiểu được sự thay đổi không gian trong khi vẫn giữ ý tưởng rằng thời gian trong ngày không thay đổi – thậm chí liên tục.
Lý do mà nhiều nhà văn làm điều này là để tránh ý niệm rằng chúng ta đã đi vào một cảnh hoàn toàn mới, tuy nhiên bạn luôn có thể sử dụng CONTINUOUS thay cho DAY hoặc NIGHT bằng cách tạo một tiêu đề cảnh hoàn toàn mới.
Chuyển cảnh
Ở góc dưới bên phải của trang kịch bản, thường bạn sẽ đặt các chuyển cảnh, nhưng trong viết kịch bản hiện đại, dường như chúng ít được sử dụng. Các chuyển cảnh truyền thống như CUT TO: và FADE OUT hiện đã trở nên ít phổ biến hơn do chúng đã vượt qua thử thách của thời gian.
Ngoài ra, một chuyển cảnh khác mà bạn có thể sử dụng là DISSOLVE TO:, nhưng thường chúng cũng ít được sử dụng, có lẽ do cùng lý do mà bạn tránh sử dụng những cảnh quay kéo dài của camera.
Giới thiệu nhân vật
Khi bạn giới thiệu một nhân vật trong kịch bản, bạn muốn sử dụng chữ in hoa cho tên của nhân vật, sau đó đề cập đến tuổi của họ và cuối cùng là một số thông tin về đặc điểm và tính cách của nhân vật. Có thể có nhiều cách khác để làm điều này, nhưng đây là cách thông thường và thân thiện với sản xuất nhất để giới thiệu một nhân vật.
Cảnh hành động
Dòng hành động trong kịch bản là nơi mà bạn mô tả các phân cảnh hành động với hình ảnh và âm thanh diễn ra trên màn hình. Đề xuất viết dòng này ở ngôi thứ ba trong thì hiện tại để tạo cảm giác trực tiếp và sống động.
Thường, bạn có thể làm cho kịch bản dễ đọc hơn bằng cách loại bỏ các đại từ và liên từ lặp lại. Âm thanh lớn và các đối tượng quan trọng thường được viết bằng CHỮ IN HOA để nhấn mạnh tác động của chúng lên câu chuyện.
Hội thoại
Trong quy trình viết kịch bản, đoạn hội thoại của bạn thường được đặt dưới tên nhân vật tương ứng để xác định người nào đang nói. Mặc dù định dạng của đoạn hội thoại có vẻ đơn giản, nhưng thực tế, việc tạo ra hội thoại sống động, tự nhiên và phản ánh đầy đủ tính cách của nhân vật.
Phần mở rộng
Phần định nghĩa
Camera shot
Các bước viết kịch bản phim hoàn chỉnh
Vậy bạn muốn viết một kịch bản phim (hoặc, như một số người gọi là screenplay – đó là hai từ có nghĩa tương tự). Chúng tôi ở đây để giúp bạn với hướng dẫn viết kịch bản từng bước đơn giản này.
Cách viết kịch bản cơ bản cho phim
Bước 1: Xây dựng nền móng
Bước đầu tiên nếu muốn có các ý tưởng hay là cần phải đọc nhiều loại kịch bản để lấy tư liệu. Bạn nên tìm các tài liệu liên quan đến chủ đề bạn muốn viết. Ví dụ, nếu bạn muốn viết về chuyện hài, bạn có thể tìm kiếm trên internet như “top các kịch bản chuyện hài hay nhất”.
Cách thứ 2, chúng ta có thể tìm kiếm các bộ phim yêu thích và nghiên cứu kỹ lưỡng các chi tiết trong đó để học hỏi. Đặc biệt, bạn cần chú trọng vào việc tại sao bạn thích những bộ phim này, những cảnh và đoạn hội thoại nào đặc sắc.
Bước 2: Xây dựng câu truyện
Viết logline
Chúng ta sẽ cần một bản logline, phần này sẽ tóm tắt ngắn gọn về câu chuyện. Nó sẽ mô tả nhân vật chính và mục tiêu của họ, cũng như các nhân vật phản diện khác. Logline của bạn nên trình bày ý tưởng cơ bản của câu chuyện và chủ đề chung của nó. Đây là cơ hội để giới thiệu cho mọi người biết về câu chuyện là gì, thể loại của nó, và cảm giác mà nó tạo ra cho người xem.
Viết bản tóm tắt
Một bản tóm tắt chi tiết sẽ bao gồm tiêu đề, logline, nhân vật và cốt truyện ngắn gọn. Chúng vô cùng hữu ích cho nhà sản xuất khi giúp họ nhanh chóng hiểu về câu chuyện, điều này sẽ quyết định liệu họ có đọc toàn bộ kịch bản hay không.
Phát triển nhân vật đồng nghĩa với việc đưa nhân vật của bạn đi qua một hành trình để nhận ra giá trị của chính mình. Điều cần làm là tạo ra một bảng mô tả nhân vật từ đầu đến kết thúc. Dù nhân vật đó có tính chất xấu hay là phản diện, việc đưa ra một cái nhìn rõ ràng về tính cách và nội tâm của họ là điều cần thiết để truyền đạt cho khán giả.
Tạo cốt chuyện
Bước tiếp theo là cần chia nhỏ các phân cảnh câu chuyện sau đó liên kết với nhau để tạo ra mạnh của chuyện hay là tạo ra cốt chuyện. Có nhiều cách để thực hiện như, flashcards, sổ ghi chú, hay các công cụ như Trello, Notion, Google Docs.
Bước 3: Viết kịch bản
Định dạng cơ bản cần sự tiêu chuẩn và thống nhất sau đây sẽ là một số các tiêu chuẩn cơ bản cần lưu ý.
- Lề trên, dưới và phải của một kịch bản là 1 inch.
- Lề trái là 1,5 inch (nửa inch bổ sung của không gian trống bên trái của một trang kịch bản cho phép bạn ghim trang kịch bản bằng cái chốt, nhưng vẫn tạo cảm giác cân bằng cho tài liệu về mặt lượng văn bản trên trang).
- Toàn bộ tài liệu nên có định dạng chữ viết cách đơn.
- Mục đầu tiên trên trang đầu tiên nên là từ ‘FADE IN:’.
- Trang đầu tiên không được đánh số.
- Các số trang còn lại được đặt ở góc trên bên phải của trang, cách đỉnh trang 0,5 inch, căn phải với lề.
Chọn phần mềm
Tuy vào các dự án mà bạn tiếp cận, dự án nào cũng cần phải có mục tiêu trước khi bắt đầu. Nếu là phim điện ảnh thì thời gian viết kịch bản có thể lên đến hai hay ba tháng, còn đối với kịch bản quảng cáo thì ngắn hơn nhiều.
Bước 4: Tạo bản hoàn chỉnh
Sau khi đã hoàn thiện phần ghi chú và có những phản hồi về bản demo thì đã đến lúc tạo ra kịch bản chi tiết hoàn chỉnh. Nếu bạn cần thay đổi câu chuyện hoặc nhân vật, hãy làm những điều đó trước vì chúng có thể giúp khắc phục những vấn đề lớn hơn trong kịch bản.
Kết Luận
Kịch bản đóng vai trò quan trọng giúp định hướng nội dung câu chuyện và tạo sự chuyên nghiệp trong quá trình làm video, làm phim hay các show truyền hình. Vậy nên với bài chia sẻ cách viết kịch bản mà Light-up tổng hợp được hy vọng bạn đọc có thể hiểu hơn chúng.